برق صنعتی
برق صنعتی همان دنیای برق
یعنی نه صرفاً روشنکردن لامپ خانه، بلکه تأمین انرژی و کنترل تجهیزات عظیم صنعتی، ماشینآلات، خطوط تولید، پمپها، موتورهای سهفاز و کلی سیستم با توان و ولتاژ بالا.
تعریف
برق صنعتی شاخهای از مهندسی برق است که روی طراحی، نصب، بهرهبرداری و نگهداری سیستمهای الکتریکی در محیطهای صنعتی و کارگاهی تمرکز دارد، از تابلو برقهای قدرت گرفته تا سیستمهای کنترل اتوماسیون.
شاخهها و اجزای اصلی برق صنعتی
1. سیستمهای توان (Power Systems)
- تغذیه سهفاز (معمولاً 380 یا 400 ولت)
- ترانسفورماتورها، ژنراتورها، UPS صنعتی
- کابلکشی قدرت و باسبارها
2. تابلو برق و حفاظت
- تابلو قدرت (MCC, PCC) برای راهاندازی و حفاظت موتور
- کلیدهای قدرت (MCB, MCCB, ACB, VCB)
- فیوزها، رلههای حفاظتی و ارتینگ صنعتی
3. کنترل و اتوماسیون
- کنتاکتورها، بیمتالها، تایمرها
- PLC (کنترلکننده منطقی برنامهپذیر)
- HMI و سیستمهای SCADA
- سنسورهای صنعتی (فشار، دما، سطح، جریان)
4. راهاندازی موتور و درایوها
- راهاندازی مستقیم (DOL)
- ستاره-مثلث
- سافتاستارتر
- اینورتر (VFD) برای کنترل دور موتور
5. ابزار دقیق و اندازهگیری
- ترانسمیترها، ترنسدیوسرها
- مبدلهای جریان و ولتاژ (CT, VT)
- سیستمهای مانیتورینگ و دیتا لاگر صنعتی
ویژگیهای خاص برق صنعتی
- توان بالاتر و حفاظت سختگیرانهتر از برق ساختمان
- نیاز به استانداردهای ایمنی و بهرهبرداری دقیق (IEC, NEMA, ISIRI)
- استفاده از تجهیزات تخصصی با مقاومت بالا در برابر رطوبت، گرد و غبار، خوردگی، دما و ارتعاش
کاربردها
- کارخانهها و صنایع سنگین (فولاد، سیمان، پتروشیمی)
- صنایع غذایی و بستهبندی
- خطوط تولید خودروسازی
- ایستگاههای پمپاژ و تصفیه آب
- نیروگاهها و تجهیزات انرژی خورشیدی-بادی