تجهیزات روشنایی

تجهیزات روشنایی

تجهیزات روشنایی شامل مجموعه‌ای از قطعات و وسایل هستند که وظیفه تولید، کنترل، توزیع و تزئین نور مصنوعی را بر عهده دارند و هم در حوزه برق ساختمانی و هم در برق صنعتی استفاده می‌شوند. این تجهیزات از نظر عملکرد، محل نصب، نوع منبع نور و فناوری ساخت دسته‌بندی می‌شوند.

۱. منابع نوری (Lamps)

وظیفه: تولید نور بر اساس تبدیل انرژی الکتریکی به تابشی.

انواع رایج:

1. لامپ رشته‌ای (Incandescent) – نور گرم، بازده پایین، مصرف بالا.
2. لامپ فلورسنت (Fluorescent Tube/Compact) – بازده متوسط، نور یکنواخت.
3. لامپ LED – راندمان بالا، عمر زیاد، کم‌مصرف.
4. لامپ متال هالید، سدیم پرفشار – مخصوص فضاهای صنعتی و خیابانی.

۲. چراغ‌ها (Light Fixtures / Luminaires)

وظیفه: نگهداری، حفاظت و توزیع مناسب نور.

اجزای اصلی:

• بدنه (فلزی یا پلاستیکی).
• رفلکتور یا لنز برای هدایت نور.
• قاب یا شیشه محافظ.
• مجموعه نصب (سقف، دیوار یا پایه).

انواع بر اساس نصب:

• چراغ سقفی روکار / توکار.
• چراغ دیواری (Wall Light).
• چراغ آویز و لوستر.
• چراغ خطی (Linear Light): صنعتی یا اداری.
• پروژکتور (Flood Light): محوطه‌ها و نمای ساختمان.

۳. تجهیزات کنترل روشنایی

وظیفه: مدیریت شدت، زمان و حالت روشنایی.

نمونه‌ها:

• کلیدهای مکانیکی (یک پل، دو پل، صلیبی، تبدیل).
• دیمر (برای تنظیم شدت نور).
• تایمر و فتوسل (روشن/خاموش خودکار بر اساس زمان یا نور محیط).
• سنسور حرکتی (Motion Sensor).
• سیستم‌های هوشمند روشنایی (DALI, KNX, Wireless).

۴. لوازم جانبی روشنایی

• نگهدارنده لامپ (سرپیچ E27, GU10، و غیره).
• کابل و سیم رابط.
• بالاست، درایور LED، ترانس الکترونیکی.
• شید و دیفیوزر برای پخش یکنواخت نور.
• پایه‌ها و براکت‌های نصب.

ویژگی‌های فنی مهم تجهیزات روشنایی

• شاخص بهره‌وری نوری (lm/W).
• دمای رنگ (CCT) بر حسب کلوین.
• شاخص نمود رنگ (CRI).
• درجه حفاظت IP و IK بر اساس شرایط محیطی.
• طول عمر اسمی بر اساس ساعت کارکرد.