لوله و اتصالات پنج لایه

لوله و اتصالات پنج لایه

۱. تعریف

لوله پنج‌لایه ترکیبی است از پلیمر و فلز که ساختاری شبیه به یک ساندویچ مهندسی دارد:

• دو لایه داخلی و خارجی پلیمر (PEX یا PERT)
• یک لایه میانی آلومینیوم
• دو لایه چسب مخصوص که پلیمر و فلز را به هم وصل می‌کند

هدف این ترکیب، جمع کردن مزایای فلز و پلاستیک در یک لوله است: مقاومت مکانیکی و فرم‌پذیری فلز + مقاومت شیمیایی و سبکی پلیمر.

۲. ساختار مقطع لوله پنج‌لایه

                                    content_copy                        textپلیمر داخلی (PEX/PERT) چسب آلومینیوم میانی (جوش طولی یا اورلپ) چسب پلیمر خارجی (PEX/PERT)

۳. انواع متداول لایه پلیمری

• PEX-b: پلی‌اتیلن کراسلینک شده (متداول‌ترین)
• PEX-a: با انعطاف‌پذیری بالا و مقاومت بهتر در برابر ترک
• PERT: پلی‌اتیلن مقاوم به دما، بدون کراسلینک، با قیمت کمتر

۴. مزایا

• شکل‌پذیری: حالت‌دهی آسان و حفظ فرم پس از خم‌کاری
• انبساط حرارتی کم (به دلیل لایه آلومینیوم) → مثل لوله فلزی عمل می‌کند
• مقاوم به فشار و دمای بالا (تا ۹۰–۹۵ °C)
• سطح داخلی کاملاً صاف → افت فشار کم، رسوب‌گیری کمتر
• مقاومت در برابر اکسیژن نفوذی → حفاظت از سیستم گرمایشی

۵. محدودیت‌ها

• نیاز به اتصالات و ابزار مخصوص (پرس یا کوبیده)
• نسبت به لوله پلیمری خالص کمی سنگین‌تر
• برش و خم‌کاری باید با ابزار استاندارد انجام شود تا آسیب به لایه‌ها وارد نشود

۶. اتصالات پنج‌لایه

انواع اصلی بر اساس روش نصب:

1. اتصالات پرسی
   • شامل بدنه (برنجی یا PPSU)، اورینگ، بوشه پرسی
   • نصب با ابزار پرس هیدرولیکی یا دستی
2. اتصالات کوبیده (رزوه‌ای)
   • دارای مهره و بوشه داخلی، بدون نیاز به پرس
3. اتصالات رزوه‌ای ترکیبی
   • یک سمت پرس یا کوبیده، سمت دیگر رزوه فلزی برای اتصال به شیر یا کلکتور

اشکال رایج اتصالات:

• زانویی (۹۰° یا ۴۵°)
• سه‌راهی
• بوشن (رابط مستقیم)
• تبدیل کاهنده
• فلنج یا اتصال دنده‌ای
• کلکتور و بست نگهدارنده

۷. استانداردهای مهم

• ISO 21003 – سیستم لوله‌کشی چندلایه برای آب گرم و سرد
• DIN 16836 – مشخصات فنی لوله چندلایه
• ASTM F1281 / F1282 – لوله چندلایه PEX/AL/PEX و PERT/AL/PERT
• EN ISO 21003-2/3 – ابعاد و الزامات اتصالات

۸. جدول انتخاب سریع

کاربرد   قطر اسمی (mm)  فشار کاری  نوع اتصال