لوله گالوانیزه گلخانه

لوله گالوانیزه گلخانه

لوله گالوانیزه گلخانه — خلاصه کاربردی، مشخصات پیشنهادی و پیشنهاد برای انتخاب/محاسبه

تعریف و ضرورت

• لوله گالوانیزه: لوله فولادی با پوشش روی (زینک) که برای مقاومت در برابر خوردگی استفاده می‌شود. در گلخانه‌ها برای سازه‌سازی قفسه‌ها، قاب‌ها، ستون‌ها، خرپاها و سیستم‌های آب‌رسانی معمول است چون ترکیب استحکام فولاد و حفاظت در برابر رطوبت را دارد.

چرا در گلخانه کاربرد دارد

• مقاومت در برابر رطوبت و خورندگی سطحی (پوشش گالوانیزه از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند).
• استحکام مکانیکی بالا نسبت به لوله‌های پلاستیکی؛ مناسب برای سازه‌های باربر (خرپا، قاب‌های بزرگ).
• نصب و اتصال سریع با اتصالات رزوه‌ای، بست، یا جوش (جوشکاری در صورت نیاز — اما جوش نقاط محلی پوشش را حذف می‌کند و باید رنگ/پوشش ترمیم شود).
• مقرون‌به‌صرفه برای سازه‌های متوسط و بزرگ.

مشخصات متداول برای گلخانه

• جنس پایه: فولاد کربنی ST37 یا معادل (بنا بر استانداردهای منطقه‌ای).
• پوشش: گالوانیزه گرم (Hot-dip galvanizing) ترجیح داده می‌شود چون ضخامت پوشش بیشتر و مقاوم‌تر از گالوانیزه سرد است.
• قطرها (OD) رایج: 1/2" (21.3 mm), 3/4" (26.7 mm), 1" (33.4 mm), 1.5" (48.3 mm), 2" (60.3 mm) و لوله‌های بزرگ‌تر تا 3" و 4". در ایران معمولاً OD به میلی‌متر گزارش می‌شود (مثلاً 26.8، 33.4، 48.3 mm).
• ضخامت‌های معمول: برای سازه‌های گلخانه بین 1.5 mm تا 3.5 mm متغیر است؛ برای باربرهای اصلی از ضخامت‌های بالاتر استفاده می‌شود.
• وزن: بسته به مشخصات جدول استاندارد (مثلاً جدول لوله‌های گالوانیزه مانیسمان یا درزدار).
• نوع تولید: لوله مانیسمان (بدون درز) یا درزدار (ERW/SAW). برای گلخانه معمولاً لوله‌های درزدار اقتصادی‌تر و رایج‌ترند.

اتصالات رایج

• رزوه‌ای با اتصالات فلنجی یا سه‌راهی رزوه‌ای (برای قطعات نازک و تسریع نصب).
• بست و گیره (بست‌های فلزی یا پلاستیکی مخصوص گلخانه).
• جوشکاری (در صورت نیاز به استحکام بیشتر؛ سپس نقطه جوش باید دوباره گالوانیزه یا رنگ شود).
• اتصالات فشاری/کلیپسی برای مونتاژ سریع (بیشتر در سازه‌های موقت).

ملاحظات طراحی و نگهداری

• سطح رطوبت و کودهای شیمیایی: ترکیبات آمونیاک و برخی کودها می‌توانند پوشش روی را آسیب بزنند؛ بهتر است در محیط‌های با مواد خورنده شدید از استنلس استیل یا پوشش‌های اضافی استفاده شود.
• ترمیم پوشش پس از برش/جوش: از رنگ زینک ریچ یا اسپری گالوانیزه سرد برای جلوگیری از خوردگی نقطه‌ای استفاده کنید.
• فاصله تکیه‌گاه‌ها و محاسبه بار: بر اساس بار باد، برف (در مناطق سردسیر) و پوشش پلی‌اتیلن/پلی‌پروپیلن روی سازه تعیین کنید.
• اتصال به زمین: سازه‌های فلزی بزرگ باید به زمین متصل شوند تا خطر برق‌گرفتگی یا تجمع الکتریسیته ساکن کاهش یابد.

نمونه انتخاب سریع (پیشنهادی برای گلخانه‌های کوچک تا متوسط)

• قاب سبک و تونلی کوچک (عرض 3–6 m): لوله 1" (33.4×1.5 mm) یا 1.25" با ضخامت 1.5–2.0 mm برای قوس‌ها؛ لوله 1.5" (48.3×2.0–2.5 mm) برای ستون‌های کناری و تیرهای طولی.
• قاب متوسط تا بزرگ (عرض 6–12 m یا اسکلت ثابت): قوس‌ها 1.5"–2" با ضخامت 2.5–3.5 mm؛ ستون‌ها و تیرهای اصلی 2"–3" با ضخامت ≥3.0 mm.
• نرده‌ها، پایه‌ها و بست‌ها: لوله 1/2"–3/4" و اتصالات بست‌دار.

نمونه عددی ساده — مقاومت خمشی (تقریبی)

• اگر بخواهید بررسی بار و گام پروفیل را انجام دهم، مشخصات لازم: طول قوس (span)، فاصله قوس‌ها، بار برف یا باد طراحی (N/m^2) و نوع پوشش. با این داده‌ها می‌توانم بار هر قوس و مقدار خیز و لنگر را محاسبه کنم.

استانداردها و خرید

• استانداردها: EN (مثلاً EN 10255 برای لوله‌های غیرفولادی گالوانیزه سبک)، ASTM (برای لوله‌های مشخص)، ISIRI (استانداردهای ملی ایران) و استانداردهای تولیدکننده‌ها.