الکتروموتور ضد انفجار (EX)

الکتروموتور ضد انفجار (EX)

الکتروموتور ضد انفجار (Explosion-Proof Motor یا EX Motor) یک نوع ویژه از الکتروموتورها است که برای کار در محیط‌های خطرناک با گازها، بخارات یا گرد و غبار قابل انفجار طراحی شده است. این موتورها به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند که حتی در صورت ایجاد جرقه یا دمای بالا در داخل موتور، هیچ انفجاری در محیط اطراف رخ ندهد.

1. مکانیزم حفاظت

• پوسته موتور کاملاً محکم و مقاوم به فشار و جرقه ساخته شده است.
• فضای داخلی موتور طوری طراحی شده که جرقه یا شعله ناشی از قطعات داخلی موتور نمی‌تواند از پوسته خارج شود.
• برخی موتورها دارای سیستم‌های خنک‌کننده ویژه یا جلوگیری از تجمع گازهای قابل اشتعال هستند.

2. انواع موتور ضد انفجار

1. Ex d (Flameproof / Flameproof Enclosure)
   • موتور با پوسته مقاوم که شعله و جرقه را درون خود نگه می‌دارد.
2. Ex e (Increased Safety)
   • اجزای الکتریکی تقویت شده تا احتمال ایجاد جرقه کاهش یابد.
3. Ex n (Non-sparking / Non-incendive)
   • برای محیط‌های با خطر کم، طراحی شده تا جرقه ایجاد نکند.

3. اجزای کلیدی

• استاتور و روتور: معمولاً با فاصله‌های ویژه و عایق‌بندی مقاوم ساخته می‌شوند.
• پوسته محکم (Enclosure): از فلز مقاوم ساخته شده و تمام منافذ با استاندارد ضد انفجار پوشانده شده‌اند.
• شافت و یاتاقان‌ها: مقاوم در برابر دمای بالا و جرقه.

4. کاربردها

• صنایع نفت و گاز: پالایشگاه‌ها، پمپ‌ها، کمپرسورها.
• صنایع شیمیایی: مخازن با گازهای قابل اشتعال.
• معادن: محیط‌های با گرد و غبار انفجاری.